De CNG-auto verschijnt de laatste jaren steeds vaker in de media als een milieuvriendelijke wagen, maar is hij dat wel?
Om de milieuvriendelijkheid van een aardgas-auto te beoordelen wordt hij meestal vergeleken met benzine- en dieselwagens. Een probleem is dat er tot hiertoe weinig onafhankelijk onderzoek gebeurd is naar de werkelijke uitstoot van CNG-auto’s. Het gros van de uitstootcijfers die circuleren zijn afkomstig van de aardgas-lobby (bijv. NGVA), of bedrijven die CNG-belangen hebben (bijv. tankstation-uitbater Colruyt/Dats24).
Koolstofdioxide
Volgens Colruyt1 stoot een CNG-personenwagen 27% minder CO2 uit dan een benzinewagen, en 12% minder dan een diesel. Rapporten van Transport & Environment (T&E), een onderzoeks-NGO die het elektrische verhaal genegen is, zijn iets minder rooskleurig. Volgens T&E2 stoot een CNG-auto 21% minder CO2 uit dan een benzinewagen, maar stoot hij 5% méér uit dan een diesel.
Het CNG tot in je tank krijgen creëert ook CO2-uitstoot. Een groot deel van ons aardgas wordt immers als LNG (liquified natural gas) bij min 163°C over de halve wereld verscheept. Dat daarbij veel energie verloren gaat hoeft geen betoog. Daarom kijken onderzoekers graag naar de zogenaamde well-to-wheel waarden. Eenvoudig uitgelegd; hoeveel stoot je auto uit als je het hele proces van bij de bron in rekening brengt.
| In vgl. met benzine-auto | In vgl. met diesel-auto | |
|---|---|---|
| CO2-uitstoot CNG-auto Well-to-Wheel Bron: T&E2 | -18% | +6% |
| CO2-uitstoot CNG-auto Well-to-Wheel Bron: NGVA3 | -23% | -7% |
| CO2-uitstoot CNG-auto Tank-to-Wheel Bron: T&E2 | -21% | +5% |
| CO2-uitstoot CNG-auto Tank-to-Wheel Bron: Colruyt1 | -27% | -12% |
| NOx-uitstoot CNG-auto Bron: T&E2 | 0% | -67% |
| Fijnstof (PM2.5) CNG-auto Bron: T&E2 | -31% | -26% |
Volgens aardgas-lobby NGVA stoot een auto op aardgas well-to-wheel 23% minder CO2 uit dan een benzine-auto3, terwijl T&E2 het op 18% houdt. Nog volgens NGVA stoot op CNG rijden well-to-wheel 7% minder CO2 uit dan diesel-rijden, terwijl het volgens T&E juist 6% méér is.
Conclusie: er lijkt consensus dat een auto op CNG grosso modo 20% minder CO2 uitstoot dan een benzinewagen. Ten opzichte van de dieselauto lijkt CNG qua CO2-uitstoot min of meer op een gelijkaardig niveau te zitten.
Fijnstof en NOx
Kijken we naar fijnstof en NOx, dan haalt de CNG-sector op alle fronten hoge verbeteringspercentages aan.
T&E2 rapporteert dan weer dat de aardgas-auto ten opzichte van benzine helemaal geen verbetering voorlegt voor NOx, maar wel 31% beter scoort op fijnstof-uitstoot. Nog volgens T&E scoort CNG ten opzichte van de dieselauto 67% beter qua NOx, en 26% beter qua fijnstof.
Conclusie: Op fijnstof-uitstoot scoort de CNG auto (volgens een T&E rapport2) 26% tot 31% beter dan respectievelijk de diesel- en de benzinewagen. Qua NOx zouden de benzine- en de aardgas-auto op hetzelfde niveau zitten, terwijl de diesel slechter scoort.
Transitiebrandstof
Uit het bovenstaande kunnen we afleiden dat, zelfs wanneer we vertrouwen op een kritische bron als T&E, de CNG-auto milieutechnisch niet slecht scoort ten opzichte van diesel of benzine.
Het probleem is echter dat aardgas een transitiebrandstof is en geen lange termijn oplossing. Het is immers nog altijd een brandstof met, weliswaar minder, maar nog altijd, heel wat schadelijke uitstoot. Daarom zal het net als benzine en diesel op middellange termijn moeten verdwijnen. Het eindspel is de batterij-elektrische auto (en misschien deels waterstof-elektrisch), want die heeft geen tank-to-wheel uitstoot, en sowieso een betere well-to-wheel uitstoot dan eender welke brandstofwagen.
LEES OOK: Moderne benzinemotor stoot meer fijnstof uit dan dieselmotor
In dat opzicht is het spijtig dat we overheidsmiddelen spenderen aan de uitbouw van infrastructuur voor de tijdelijke aardgas-mobiliteit. Dat geld zou beter besteed worden aan laadinfrastructuur, alsook aan efficiënte en bedrijfszekere elektriciteitsproductie. Tijdens de laatste 5 jaar alleen al voerde Fluxys met EU-subsidies minstens drie infrastructuurwerken uit aan de LNG-terminal in Zeebrugge4, om aan de stijgende aardgasvraag van de transportsector te kunnen voldoen. Ook aan de uitbouw van aardgas-stations wordt overheidsgeld gespendeerd.
Aardgas-auto’s mogen momenteel zeker deel uitmaken van de mobiliteits-mix, maar de milieuvoordelen zijn niet van die aard dat subsidiëring te verantwoorden valt. Benzine hybrides bijvoorbeeld, leggen milieuvoordelen van dezelfde grootte-orde voor, en behoeven geen nieuwe infrastructuur.
Meer geopolitiek dan milieuvoordelen
De push richting aardgas voor personenwagens (en minder olie-gebaseerde brandstoffen) wordt dan ook meer geïnspireerd door zakelijke belangen en geopolitiek, dan door milieuvoordelen.
Aardgas-mobiliteit is een relatief nieuwe markt, en grote spelers proberen hiervan te profiteren. We denken hierbij o.a. aan de uitbouw van aardgas-tankstations. Het is bijvoorbeeld ook een opportuniteit voor de gevestigde autoconcerns, om hun oude technologie (verbrandingsmotoren) nog wat langer aan de man te brengen.
Op geopolitiek vlak spelen de Verenigde Staten een belangrijke rol. Aardgas is lange tijd een “lokaal product” geweest omdat het hoofdzakelijk getransporteerd werd via pijpleidingen. Doordat er een pijpleiding nodig was, mocht de bron niet te ver verwijderd zijn van de afnemer. Vandaar het “lokale karakter”.
Het tanken van een auto op aardgas.
Er zijn stabiele diplomatieke relaties nodig tussen de leverancier en de afnemer, en ook met de landen langs de pijplijn leef je best op goede voet. Europa betrekt een groot deel van z’n aardgas via pijpleidingen vanuit Noorwegen en Rusland (en een pijplijn vanuit Qatar staat al geruime tijd op de planning).
Omwille van geopolitieke spanningen willen de Amerikanen Europa minder afhankelijk maken van aardolie en van gas uit Rusland. De VS kan dat direct beïnvloeden, aangezien ze zelf aan aardgas-winning doen (Schaliegas via fracking. Trouwens alles behalve een milieuvriendelijk proces.) en sinds 2017 een netto-aardgas-exporteur zijn. Dat transport gebeurt meer en meer via LNG-schepen. De Verenigde Staten wil wereldwijd de LNG-volumes opdrijven en oefent serieuze druk uit op Europa om meer LNG-terminals te bouwen waar de gastankers kunnen aanmeren. Zo moet Europa de afhankelijkheid van Rusland-gas, én van aardolie, kunnen afbouwen.
1 Colruyt informeert. Groen rijden met CNG en waterstof (pdf).
2 T&E Rapport “CNG and LNG for vehicles and ships – the facts”, oktober 2018.
3 NGVA Europe Rapport “Greenhouse Gas Intensity of Natural Gas”, mei 2017.
4 LNG-terminal Zeebrugge infrastructuurprojecten: a. Bouw vijfde opslagtank (pdf). b. Bouw tweede laadstation (pdf). c. Bouw tweede aanlegsteiger (pdf).